Khoảnh khắc trước khi tiếng súng nổ làm thay đổi mọi thứ, hàng ngàn sinh viên đã tụ tập dưới bầu trời trong xanh tại một trường đại học bình dị ở Utah để lắng nghe một người đàn ông được coi là ngôi sao nhạc rock trong giới chính trị bảo thủ của trường đại học.
Khi Charlie Kirk, 31 tuổi, ngồi dưới một chiếc lều, tranh luận với các đối thủ chính trị đang lần lượt phát biểu trước micro, nhiều người tụ tập trên bãi cỏ reo hò – và một số phản đối. Vài giây sau, tất cả đều bỏ chạy trong kinh hoàng. Nhà hoạt động bị trúng đạn vào cổ và tử thương. Sự việc được ghi lại khi máy quay chạy, một số ghi lại cảnh giết người với chi tiết đẫm máu.
Những hình ảnh này sẽ khó quên - đặc biệt là đối với nhiều người bảo thủ trẻ tuổi mà Kirk từng là người nổi tiếng. Người lãnh đạo phong trào của họ, bất kể động cơ cuối cùng đằng sau vụ giết người là gì, giờ đây sẽ được coi là một liệt sĩ vì chính nghĩa.
Kirk, trước đây, đã cảnh báo về cái mà anh gọi là mối đe dọa bạo lực từ những người chỉ trích anh - mà anh có rất nhiều, xét theo phong cách bảo thủ đầy khiêu khích của mình. Tuy nhiên, anh vẫn sẵn sàng đến các trường đại học, nơi chính trị thường nghiêng về cánh tả, và tranh luận với tất cả những người mới đến. Anh là người ủng hộ quyền sở hữu súng và các giá trị bảo thủ, một người chỉ trích thẳng thắn quyền của người chuyển giới, và là một người ủng hộ Donald Trump kiên định, không hề nao núng. Tổ chức Turning Point US của anh đã đóng một vai trò quan trọng trong chiến dịch vận động cử tri đi bỏ phiếu, giúp tổng thống trở lại Nhà Trắng năm nay.
Chiếc lều nơi anh bị bắn có khắc dòng chữ "Hãy chứng minh tôi sai". Anh là một anh hùng đối với những sinh viên bảo thủ trẻ tuổi, đặc biệt là khi gặp gỡ họ tại nơi họ sinh sống và mang đến cho họ một phong trào riêng. Charlie Kirk bị giết là một vụ bạo lực súng đạn gây sốc khác ở Mỹ – và cũng là vụ mới nhất trong chuỗi bạo lực chính trị ngày càng kéo dài gần đây.
Đầu năm nay, hai nhà lập pháp tiểu bang thuộc Đảng Dân chủ ở Minnesota đã bị bắn tại nhà riêng – một người đã tử vong vì vết thương. Năm ngoái, ông Donald Trump đã hai lần bị ám sát. Vụ việc ông bị trúng đạn tại một cuộc mít tinh ngoài trời ở Butler, Pennsylvania, có nhiều điểm tương đồng đáng kinh ngạc với vụ xả súng hôm thứ tư ở Utah – cả hai đều diễn ra trước đám đông tụ tập tại các địa điểm ngoài trời. Hai năm trước đó, một kẻ tấn công cầm búa đã đột nhập vào nhà của Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ là Nancy Pelosi, một đảng viên Dân chủ nổi tiếng. Năm 2017, một người đàn ông đã nổ súng vào các nghị sĩ Đảng Cộng hòa đang tập luyện trên sân bóng chày ở miền bắc Virginia.
Thật khó để dự đoán chính trị Hoa Kỳ sẽ đi về đâu từ đây, nhưng quỹ đạo thì rất ảm đạm. Bạo lực sinh ra bạo lực. Những lời lẽ ngày càng gây chia rẽ, được thúc đẩy bởi các cộng đồng mạng xã hội và việc tiếp cận súng đạn dễ dàng, dẫn đến sự căng thẳng tột độ và nguy cơ đổ máu cao hơn.
Các nhà hoạt động bảo thủ đang xem xét lại các biện pháp an ninh cần thiết cho các lần xuất hiện trước công chúng, giống như nhiều chính trị gia địa phương đã làm sau vụ xả súng ở Minnesota. Tuy nhiên, nỗ lực ám sát ông Trump của Butler đã gần thành công, bất chấp sự có mặt của lực lượng an ninh địa phương và liên bang được huấn luyện bài bản tại hiện trường. Nếu có cảm giác rằng không ai an toàn - rằng đời sống công cộng đã trở thành một môn thể thao đẫm máu - thì điều đó sẽ có tác động ăn mòn nền chính trị Hoa Kỳ.
Trong bài phát biểu qua video từ Phòng Bầu dục được đăng trên trang web Truth Social của ông vào rạng sáng thứ năm (giờ Việt Nam), Trump đã gọi vụ giết người này là "khoảnh khắc đen tối đối với nước Mỹ". Nhưng ông không mất nhiều thời gian để đổ lỗi cho "phe cánh tả cấp tiến" về vụ sát hại Kirk. Ông điểm qua một số vụ bạo lực chính trị gần đây - những vụ nhắm vào phe bảo thủ - và tuyên bố chính quyền của ông sẽ tìm ra "từng kẻ một đã góp phần vào tội ác này và các vụ bạo lực chính trị khác".
Những bình luận đó chắc chắn sẽ được những người cánh hữu hoan nghênh, những người đã kêu gọi trấn áp các nhóm cánh tả trong nhiều giờ sau vụ xả súng. "Đã đến lúc, trong khuôn khổ của luật pháp, phải xâm nhập, phá hoại, bắt giữ và bỏ tù tất cả những kẻ chịu trách nhiệm cho sự hỗn loạn này", nhà hoạt động bảo thủ Christopher Rufo viết trên mạng xã hội X.
Nhiều đảng viên Cộng hòa và Dân chủ nổi tiếng, bao gồm cả những ứng cử viên tiềm năng cho chức tổng thống năm 2028, đã lên án bạo lực chính trị và kêu gọi bình tĩnh hơn. Nhưng tại Quốc hội vào sáng thứ năm (giờ Việt Nam), một phút mặc niệm dành cho Kirk đã nhanh chóng dẫn đến một cuộc cãi vã giữa các nhà lập pháp - một dấu hiệu nữa cho thấy căng thẳng đảng phái vẫn còn ở mức cao.
Trong khi đó, tại Utah, các nhân chứng, lực lượng thực thi pháp luật và các nhà lãnh đạo tiểu bang và địa phương vẫn đang tiếp tục đương đầu với nỗi đau thương trong ngày. Trong những phát biểu đầy cảm xúc tại một cuộc họp báo, Thống đốc Spencer Cox – người thường xuyên lên tiếng phản đối những lời lẽ chính trị quá khích và sự chia rẽ chính trị – đã mô tả một quốc gia sắp kỷ niệm cột mốc thành lập là "vỡ vụn".
"Có phải thế không?", ông tự vấn. "Có phải đây là những gì 250 năm đã gây ra cho chúng ta không?"
"Tôi cầu mong điều đó không xảy ra", ông trả lời.
Sự nghi ngờ trong giọng nói của ông nhấn mạnh sự thật đơn giản rằng, vào ngày này, tương lai của nước Mỹ và liệu nền chính trị bạo lực của nước này có thể được giải quyết hay không dường như vẫn còn xa vời.